Δὲν νοεῖται χριστιανικὴ ζωὴ χωρὶς ἄσκηση καὶ νηστεία. Αὐτὸ μᾶς ἀποκαλύπτει ἡ ζωὴ τῶν Ἁγίων καὶ αὐτὸ πιστεύει καὶ διδάσκει ἡ Ἐκκλησία μας, θεωρώντας τὴ νηστεία ὡς ἕναν ἀπὸ τοὺς ἱεροὺς καὶ ἀρχαιότατους θεσμούς της.
Ὅμως, ὅπως καὶ ἄλλοι θεσμοὶ τῆς Ἐκκλησίας, ἔτσι καὶ ἡ νηστεία, ἰδιαίτερα στὶς μέρες μας, κινδυνεύει νὰ χάσει τὸ νόημά της ἢ νὰ περιέλθει σὲ ἀχρησία, διότι δὲν ἔχουμε πάντοτε τὴν ἀπαραίτητη ἐπίγνωση γιὰ τὴ βαθύτερη σημασία της καὶ ἔτσι ἡ τήρηση τῆς νηστείας ἐκπίπτει σὲ μία τυπικὴ πράξη ποὺ δὲν ἀνταποκρίνεται στὸ βαθύτερο περιεχόμενο, τὸ ὁποῖο προσέδωσε στὸ θεσμὸ τῆς νηστείας ἡ πίστη καὶ ἡ ἐμπειρία τῆς Ἐκκλησίας.
Ἡ λέξη νηστεία εἶναι σύνθετη καὶ προέρχεται ἀπὸ τὸ ἀρνητικὸ μόριο νὴ καὶ τὸ ρῆμα ἐσθίω, ποὺ σημαίνει τρώγω. Νῆστις –ἡ πρώτη λέξη ποὺ δημιουργήθηκε– σημαίνει αὐτὸς ποὺ δὲν ἐσθίει, δὲν τρώει. Ἀπὸ τὴ λέξη αὐτή, στὴ συνέχεια, προῆλθε τὸ ρῆμα ‘νηστεύω’ καὶ τὸ ἀφηρημένο οὐσιαστικὸ ‘νηστεία’ καὶ ἡ διάκριση τῶν διαφόρων τροφῶν σὲ νηστήσιμες καὶ ἀρτυμένες ἢ ἀρτύσιμες.
Σεπτέμβριος 2024
Ὁ Τίμιος Σταυρὸς εἶναι τὸ ἁγιότερο Σημεῖο καὶ Σύμβολο τῆς Πίστεώς μας. Ὅλα τὰ ἅγια Μυστήρια τελειώνονται μὲ τὴν ἐπίκληση τοῦ Ἁγίου Πνεύματος καὶ τὴν σφραγίδα τοῦ Τιμίου Σταυροῦ: τὸ Βάπτισμα, τὸ Χρίσμα, ἡ Θεία Εὐχαριστία. Ὅλες οἱ ἱερατικὲς εὐλογίες εἶναι σταυρικές. Οἱ Ἱεροὶ Ναοί, τὰ ἱερὰ σκεύη καὶ ἄμφια ἁγιάζονται μὲ τὸν Τίμιο Σταυρό. Δὲν νοεῖται λειτουργικὴ πράξη ἢ σύναξη τῶν πιστῶν χωρὶς τὴν σφραγίδα τοῦ Τιμίου Σταυροῦ.
Ὁ Σταυρὸς εἶναι καὶ ὁ πιστότερος σύντροφος κάθε Ὀρθοδόξου Χριστιανοῦ, ἀπὸ τὴν στιγμὴ ποὺ θὰ γεννηθοῦμε μέχρι τὸν θάνατό μας. Καὶ ὁ τάφος τοῦ χριστιανοῦ μὲ τὸν Σταυρὸ εὐλογεῖται. Σταυροκοπούμεθα συχνά, φέρομε τὸν Σταυρὸ στὸ στῆθος μας, στὰ σπίτια μας, στὰ αὐτοκίνητά μας, στοὺς τόπους ἐργασίας μας, και ὅπως ψάλλει ἡ Ἐκκλησία: «Σταυρός, ὁ φύλαξ πάσης της οἰκουμένης. Σταυρός, ἡ ὡραιότης τῆς Ἐκκλησίας. Σταυρός, βασιλέων τὸ κραταίωμα. Σταυρός, πιστῶν τὸ στήριγμα, Σταυρός, ἀγγέλων ἡ δόξα καὶ τῶν δαιμόνων τὸ τραῦμα».
Στὸν Σταυρὸ ὁ Θεάνθρωπος Χριστὸς ἔλυσε τὴν τραγωδία τῆς ἀνθρώπινης ἐλευθερίας ποὺ προκάλεσε ἡ ἀνυπακοὴ τῶν πρωτοπλάστων καὶ «γενόμενος ὑπήκοος μέχρι θανάτου, θανάτου δὲ Σταυροῦ» (Φιλιπ. στ΄ 8) ἐπαναπροσανατόλισε τὴν ἐλευθερία μας στὸν Δημιουργό της, τὸν Τριαδικὸ Θεό. Στὸν Σταυρὸ νίκησε τὸν θάνατό μας –«θανάτῳ θάνατον πατήσας»- μὲ τὸ νὰ κάνει δικό Του τὸν δικό μας θάνατο, καὶ μὲ τὴν Ἀνάστασή Του μᾶς χάρισε τὴν ζωὴ.
Στὸν Σταυρὸ προσέφερε θυσία καθολικὴ γιὰ ὅλη τὴν κτίση, γι’ αὐτὸ καὶ ἔπαθε ἔξω τῆς πόλεως καὶ ἐκτὸς τοῦ ναοῦ τοῦ Σολομώντος, ὅπως θεολογεῖ ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος.
Διαβάστε περισσότερα: Ὁ Τίμιος Σταυρὸς ὡς σύμβολο καὶ σημεῖο τοῦ Χριστοῦ
(Ἐπιστολὴ του Μεγάλου Βασιλείου πρὸς τὴν σύζυγον τοῦ Νεκταρίου γιὰ νὰ τὴ παρηγορήση γιὰ τὸν θάνατο τοῦ παιδιοῦ της)
Ἐσκόπευα νὰ σιωπήσω ἀπέναντι τῆς κοσμιότητός σου μὲ τὴν σκέψη ὅτι, μὲ τὴν ψυχὴ συμβαίνει ὅτι καὶ μὲ ἕνα μάτι ποὺ πάσχει ἀπὸ φλεγμονή. Αὐτό, δηλαδὴ τὸ μάτι, καὶ τὸ πιὸ ἁπαλὸ πρᾶγμα νὰ τὸ ἐγγίσει ἐρεθίζεται. Ἔτσι αἰσθάνεται καὶ ἡ ψυχὴ ποὺ ἔχει τραυματιστεῖ ἀπὸ βαριὰ θλίψη, ὅταν πάει κανείς νὰ τῆς μιλήσει. Γιατὶ τὰ λόγια, ὅσο καὶ ἄν εἶναι παρηγορητικὰ, ὅταν λέγονται τὴν ὥρα ποὺ ἡ ψυχὴ πάσχει καὶ ἀγωνιᾶ, τῆς φαίνονται πολὺ ἐνοχλητικά. Ἐπειδὴ ὅμως σκέφθηκα ὅτι τώρα ἔχω νὰ κάνω μὲ χριστιανὴ ἐκπαιδευμένη στὰ θεῖα ἀπὸ πολὺ καιρὸ καὶ πεπειραμένη στὰ ἀνθρώπινα, ἐνόμισα ὅτι δὲν θὰ ἦταν σωστὸ νὰ παραλείψω τὸ καθῆκον μου.
Γνωρίζω ποιὰ εἶναι τὰ σπλάγχνα τῶν μητέρων καὶ ἰδιαίτερα ὅταν θυμηθῶ τοὺς δικούς σου καλοὺς καὶ ἥμερους τρόπους πρὸς ὅλους, λογαριάζω πόσο μεγάλος πρέπει νὰ εἶναι ὁ πόνος γιὰ τὴ συμφορὰ ποὺ σ᾽ ἔχει βρεῖ τώρα. Ἔχασες γιό, τὸν ὁποῖο, ὅσον ζοῦσε, μακάριζαν ὅλες οἱ μητέρες καὶ εὔχονταν τέτοιοι νὰ εἶναι καὶ οἱ δικοί τους γιοί. Καὶ ὅταν πέθανε, ἔκλαψαν σὰν νὰ εἶχε θάψει κάθε μία τὸν δικό της. Ὁ θάνατος ἐκείνου ὑπῆρξε πλῆγμα στὶς δύο πατρίδες (ἐννοεῖ καὶ τοῦ πατέρα καὶ τῆς μητέρας του), τὴν δική μας καὶ τὴν χώρα τῶν Κιλίκων. Μ᾽ ἐκεῖνον μαζὶ ἔπεσε καὶ τὸ μέγα καὶ ἔνδοξον γένος (σημ: Ἴσως τὸ πεθαμένο παιδὶ νὰ ἦταν μονάκριβο. Ἔτσι, μὲ τὸ θάνατό του ξεκληριζόταν ἡ γενιά τους), κατέρρευσε σὰν νὰ μετακινήθηκε ἡ βάση του. Ὤ συναπάντημα πονηροῦ δαίμονος! Πόσο τρομερὸ κακὸ κατώρθωσες νὰ προκαλέσεις! Ὤ γῆ, ποὺ ἀναγκάστηκες νὰ ὑποφέρεις ἕνα τέτοιο πάθος! Καὶ ὁ ἥλιος ἀσφαλῶς θὰ ἔφριττε, ἄν εἶχε αἴσθηση μπροστὰ σ᾽ ἐκεῖνο τὸ σκυθρωπὸ θέαμα. Καὶ τὶ μπορεῖ νὰ πεῖ κανεὶς ἄξιο νὰ ἐκφράζει ὅσα τοῦ ὑπαγορεύει ἡ ἀπελπισία τῆς ψυχῆς.
Ἀλλά, ὅπως διδαχθήκαμε ἀπὸ τὸ Εὐαγγέλιο, τὰ ὅσα μᾶς συμβαίνουν δὲν εἶναι ἔξω ἀπὸ τὴ Θεία Πρόνοια, γιατὶ οὔτε σπουργίτης δὲν πέφτει χωρὶς τὸ θέλημα τοῦ Πατέρα μας. Ὥστε ὅ,τι ἔχει συμβεῖ ἔγινε μὲ τὸ θέλημα τοῦ Δημιουργοῦ μας. Καὶ ποιός μπορεῖ νὰ ἀντισταθεῖ στὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ; Ἄς δεχτοῦμε λοιπὸν τὸ συμβάν. Διότι μὲ τὴν δυσανασχέτηση οὔτε αὐτὸ ποὺ ἔχει γίνει διορθώνουμε καὶ ἐπὶ πλέον καταστρέφουμε τοὺς ἑαυτούς μας. Ἄς μὴ κατηγορήσουμε τὴν δίκαιη κρίση τοῦ Θεοῦ, διότι εἴμαστε πολὺ ἀμαθεῖς, γιὰ νὰ ἐλέγχουμε τὶς ἀνέκφραστες κρίσεις Του. Τώρα ὁ Κύριος δοκιμάζει τὴν ἀγάπη σου σ᾽ Ἐκεῖνον. Τώρα ἔχεις τὴν εὐκαιρία νὰ κερδίσεις μὲ τὴν ὑπομονή σου τὴν μερίδα τῶν Μαρτύρων.
Ὑπάρχει ἕνα θαυμάσιο γεγονὸς ἀπὸ τὴ ζωὴ τοῦ Ἁγίου Ὀνουφρίου, τὸν ὁποῖο ἑορτάζει ἡ Ἐκκλησία μας στὶς 12 Ἰουνίου:
Ὅταν ἦταν πολὺ μικρός, μπῆκε σ’ ἕνα Κοινόβιο, ἄγνωστο πῶς. Μεγάλος ἀνεχώρησε γιὰ τὴν ἔρημο, ὅπου ἔζησε 60 χρόνια χωρὶς νὰ δῆ ποτὲ ἄνθρωπο. Ἦταν γυμνός, ἀλλὰ ὁλόκληρο τὸ σῶμα του ἐκαλύπτετο ἀπὸ τὴν μακρυὰ γενειάδα του, ποὺ ἔφθανε μέχρι τὸ ἔδαφος, καθὼς καὶ ἀπὸ τὰ μαλλιά του καὶ τὶς μεγάλες τρίχες τοῦ ὅλου σώματος.
Τὸν μεγάλο αὐτὸ Ἅγιο τὸν ἀνακάλυψε ὁ Ὅσιος Παφνούτιος, στὸν ὁποῖον ἐδιηγήθη τὰ τῆς ὁσιακῆς καὶ ἐρημικῆς ζωῆς του.
Ὅταν λοιπὸν ἦταν πολὺ μικρός, 5-6 ἐτῶν, καὶ ζοῦσε στὸ Κοινόβιο, συνέβη τὸ ἐξῆς: Ὡς μικρὸς ποὺ ἦταν, ἔτρωγε συχνότερα ἀπὸ τοὺς ἄλλους πατέρες. Ὅταν πεινοῦσε, ἔτρεχε στὸν τραπεζάρη καὶ τοῦ ζητοῦσε ψωμί, ἐλιές, φροῦτα… Κάποτε ὅμως ὁ τραπεζάρης πρόσεξε ὅτι ἔπαιρνε συχνότερα ψωμὶ καὶ ἐξαφανιζόταν.
-Κάποιο ζωάκι θὰ ταΐζη, σκέφθηκε.
Αὐτὸ συνεχίσθηκε γιὰ καμμιὰ ἑβδομάδα.
-Ἂς πάω νὰ δῶ, εἶπε μέσα του ὀ τραπεζάρης, ποῦ τὰ πηγαίνει αὐτά, ποὺ τοῦ δίνω.
Πράγματι, τὸν παρακολούθησε καὶ τὸν εἶδε νὰ μπαίνη στὸ Καθολικὸ τῆς Μονῆς καὶ νὰ κλείνη πίσω του τὴν πόρτα.
Ἔτρεξε γρήγορα στὸ παράθυρο καὶ μ’ αὐτά, ποὺ εἶδε, γούρλωσαν τὰ μάτια του… Ὁ μικρὸς κουβέντιαζε μὲ τὸ Βρέφος Ἰησοῦς, ποὺ εὑρίσκετο στὴν ἀγκαλιὰ τῆς Θεοτόκου, στὴν εἰκόνα τοῦ Τέμπλου!
-Σοῦ ἔφερα καὶ σήμερα ψωμάκι, ἔλεγε στὸν Χριστούλη, μιὰ καὶ δὲ Σὲ ταΐζει κανεὶς… οὕτε καὶ ἡ μαμά Σου…
Καὶ ἅπλωσε τὸ χέρι καὶ Τοῦ ἔδωσε μιὰ φέτα ψωμί…
Καὶ ὁ Κύριος Ἰησοῦς Χριστὸς, ποὺ ἦταν μικρὸ παιδάκι στὴν ἱερὴ εἰκόνα, ἅπλωσε τὸ χεράκι, πῆρε τὸ ψωμί… καί, ὅπως μάζεψε τὸ χεράκι Του μαζὶ μὲ τὸ ψωμάκι, ἐξαφανίσθηκε τὸ ψωμὶ μέσα στὴν εἰκόνα!...
Διαβάστε περισσότερα: «Ὁ πάντοτε ἐσθιόμενος καὶ μηδέποτε δαπανόμενος»
Ὅ,τι καὶ νὰ κάνουμε, ταπείνωση-ἀγάπη-ἀρχοντιὰ χρειάζεται.
Τὰ πράγματα εἶναι ἁπλά.Ἑμεῖς τὰ κάνουμε δύσκολα.
Ὅσο μποροῦμε, νὰ κάνουμε ὅ,τι εἶναι δύσκολο στὸν διάβολο καὶ εὔκολο στὸν ἄνθρωπο. Ἡ ἀγάπη καὶ ἡ ταπείνωση εἶναι δύσκολες στὸν διάβολο καὶ εὔκολες στὸν ἄνθρωπο. Καὶ ἕνας φιλάσθενος ποὺ δὲν μπορεῖ νὰ κάνει ἄσκηση, μπορεῖ νὰ νικήση τὸν διάβολο μὲ τὴν ταπείνωση. Σὲ ἕνα λεπτὸ μέσα μπορεῖ ὁ ἄνθρωπος νὰ γίνη Ἄγγελος ἢ ταγκαλάκι. Πῶς; Μὲ τὴν ταπείνωση ἢ τὴν ὑπερηφάνεια. Τί, μήπως χρειάσθηκαν ὥρες γιὰ νὰ γίνη ὁ Ἑωσφόρος ἀπὸ Ἄγγελος διάβολος; Μέσα σὲ δευτερόλεπτα ἔγινε. Ὁ εὐκολώτερος τρόπος γιὰ νὰ σωθοῦμε, εἶναι ἡ ἀγάπη καὶ ἡ ταπείνωση. Γι΄ αὐτὸ ἀπὸ τὴν ἀγάπη καὶ τὴν ταπείνωση νὰ ἀρχίσουμε καὶ μετὰ νὰ προχωρήσουμε στὰ ἄλλα.
Νὰ εὔχεσθε νὰ δίνουμε συνέχεια χαρὰ στὸν Χριστὸ καὶ στενοχώρια στὸ ταγκαλάκι, μιὰ ποὺ τοῦ ἀρέσει ἡ κόλαση καὶ δὲν θέλει νὰ μετανοήση;
Ἂν βλέπεις, ὅτι δὲν ἔχεις γαλήνη ἀλλὰ στενοχώρια, νὰ ξέρεις ὅτι ὑπάρχει μέσα σου κάτι ἀτακτοποίητο καὶ πρέπει νὰ τὸ βρεῖς, γιὰ νὰ τὸ διορθώσεις. Κάνεις, π.χ. ἕνα σφάλμα·στενοχωριέσαι, ἀλλὰ δὲν τὸ ἐξομολογεῖσαι. Σοῦ συμβαίνει μετὰ ἕνα εὐχάριστο γεγονὸς καὶ νιώθεις χαρά. Αὐτὴ ἡ χαρὰ σκεπάζει τὴν στενοχώρια γιὰ τὸ σφάλμα σου καὶ σιγὰ-σιγὰ τὸ ξεχνᾶς δὲν τὸ βλέπεις, ἐπειδὴ καπακώθηκε ἀπὸ τὴν χαρά. Οἱ χαρὲς σκεπάζουν τὸ σφάλμα, τὸ πάνε πιὸ κάτω, πιὸ βαθιά, ἀλλὰ ἐκεῖνο ἐσωτερικὰ δουλεύει. Ἔτσι ὁ ἄνθρωπος ἀρχίζει νὰ σκληραίνει, γιατὶ καταπατᾶ τὴν συνείδησή του καὶ ἡ καρδιά του πιάνει σιγὰ-σιγὰ γλίτσα. Ὕστερα τὸ ταγκαλάκι ὅλα του τὰ δικαιολογεῖ: «αὐτὸ δὲν εἶναι τίποτε, ἐκεῖνο εἶναι φυσιολογικό», ἀνάπαυση ὅμως δὲν ἔχει, γιατὶ ἡ στενοχώρια δουλεύει ἀπὸ κάτω. Νιώθει μιὰ ἀνησυχία, δὲν ἔχει ἐσωτερικὴ γαλήνη. Ζεῖ μὲ ἕνα συνεχὲς ἄγχος. Εἶναι βασανισμένος. Δὲν βρίσκει τί φταίει, γιατὶ τὰ σφάλματά του εἶναι καπακωμένα. Δὲν καταλαβαίνει ὅτι ὑποφέρει, ἐπειδὴ ἁμάρτησε.
Διαβάστε περισσότερα: Πνευματικά Σταχυολογήματα Ἁγίου Παϊσίου τοῦ Ἁγιορείτου
(Ἁγίου Ἰωάννου Χρυσοστόμου)
«Γιατὶ τὸ ξέρουμε, πὼς ἄν μᾶς ἀδικήσει κάποιος, δοῦλος ἤ καὶ ἐλεύθερος, πρέπει νὰ ἀπευθυνθοῦμε στοὺς ἄρχοντες καὶ νὰ περιμένουμε τὴν ἀπόφασή τους.
Ἀφοῦ λοιπὸν, δὲν εἶναι ἀσφαλὲς νὰ διεκδικοῦμε τὸ δίκιο μας μόνοι μας στὶς μεταξύ μας σχέσεις, πολὺ περισσότερο ἰσχύει κάτι τέτοιο, ὅταν κρίνει καὶ διευθετεῖ τὶς ὑποθέσεις ὁ Θεός.
Ἀλλὰ θὰ μοῦ πεῖς ὅτι ὁ πλησίον σου σὲ ἔχει ἀδικήσει καὶ σὲ ἔχει λυπήσει καὶ σοῦ ἔχει προξενήσει μύρια κακά.
Οὔτε ὅμως τότε δὲν πρέπει νὰ ἐπιτεθεῖς ἐναντίον του, γιὰ νὰ μὴ προσβάλλεις, μὲ τὴ συμπεριφορά σου αὐτὴ, τὸν Δεσπότη σου Χριστό.
Ἀφησέ το στὸν Θεὸ καὶ Ἐκεῖνος θὰ διευθετήσει τὴν ὑπόθεση πολὺ καλύτερα ἀπ’ ὅ,τι ἐσὺ θέλεις.
Σὲ σένα ἔδωσε ἐντολὴ μόνο νὰ προσεύχεσαι γι’ αὐτὸν ποὺ σὲ λύπησε.
Τὸ πώς τώρα ὁ Θεὸς θὰ παιδαγωγήσει ἐκεῖνον, αὐτὸ σὲ πρόσταξε νὰ τὸ ἀφήσεις σ’ Αὐτόν.
Τῆς ταπεινοφροσύνης χρῄζομεν πρὸ παντός, εἶπε τις τῶν Γερόντων, νὰ εἴμεθα ἕτοιμοι εἰς κάθε λόγον ὅπου νὰ ἀκούωμεν, νὰ λέγωμεν συγχώρησον, διότι διὰ τῆς ταπεινοφροσύνης διαφθείρονται ὅλα τὰ σκάνδαλα τοῦ ἐχθροῦ.
Ὁ διάβολος μισᾷ τὸν ἄνθρωπον καὶ τὸ ὅποιον καλὸν καὶ εἶναι ἐπίβουλος, ἀντικείμενος εἰς κάθε καλὸν καὶ θεάρεστον πρᾶγμα. Διὰ τῆς ταπεινοφροσύνης ὅμως, διαφθείρονται πάντα τὰ ἔργα τοῦ ἐχθροῦ καὶ ἀντικειμένου.
Καλότυχος εἶναι ἐκεῖνος ὅπου ἔχει ταπείνωσιν. Ἡ ταπείνωσις εἶναι μεγάλη, διότι ἡ ταπείνωσις μόνη ἐναντιοῦται εἰς τὴν πανοῦργον κενοδοξίαν καὶ φυλάττει τὸν ἄνθρωπον ἀπ΄ αὐτήν.
Ἡ ταπείνωσις εἶναι μεγάλη, διότι σύρῃ τὴν χάριν τοῦ Θεοῦ εἰς τὴν ψυχὴν τοῦ ἀνθρώπου καὶ ὡσὰν ἔλθῃ ἡ χάρις εἰς τὴν ψυχήν, σκεπάζει αὐτὴν ἀπὸ παντὸς πάθουςκαὶ πειρασμοῦ.
Ὅταν εἶδεν ὁ ἅγιος Ἀντώνιος πάσας τὰς παγίδας τοῦ διαβόλου ἁπλωμένας καὶ στενάξας ἐρώτησε τὸν Θεὸν καὶ εἶπεν, ἄρά γε τίς δύναται νὰ φυλαχθῇ; ἀπεκρίθη ὁ Θεὸς καὶ τοῦ εἶπεν, ὅτι ἡ ταπείνωσις μόνον ταῖς περνᾷ. Καὶ τὸ θαυμαστότερον, ἐπρόσθεσεν, ὅτι οὔτε δύνανται νὰ τὴν πιάσουν.
Ὑπάρχουν δύο δὲ ταπείνωσες, ὥσπερ καὶ δύο ὑπερηφάνιαι.
Ἡ πρώτη ὑπερηφανία εἶναι, ὅταν ὑβρίζει κανεὶς τὸν ἀδελφὸν καὶ τὸν ἀσχημολογῇ καὶ τὸν ἀτιμάζῃ καὶ τὸν ἔχῃ ὡς οὐδὲ τίποτε. Ὁ τοιοῦτος ἐὰν μὴ ἐπιστρέψῃ τὸ γληγορώτερον νὰ σπουδάξῃ, νὰ φροντίσῃ νὰ διορθωθῇ, ἀπὸ ὀλίγον - ὀλίγον ἔρχεται εἰς τὴν δευτέραν ὑπερηφανίαν, τοῦ νὰ ὑπερηφανεύεται καὶ κατὰ τοῦ Θεοῦ. Καὶ ὅσα κατορθώματα καὶ ἀρετὰς κάμνει, νὰ τὰ λογιάζῃ ἐδικά του, πὼς αὐτὸς ἀπὸ λόγου του τὰ ἐκατόρθωσε μὲ τὴν γνῶσιν καὶ φρονιμάδα του, καὶ ὄχι μὲ τὴν βοήθειαν τοῦ Θεοῦ.
Ἄς ἰδοῦμεν λοιπὸν καὶ ποίαις εἶναι αἱ δύο ταπείνωσες. Ἡ πρώτη ταπείνωσις εἶναι, τὸ νὰ ἔχῃ κανεὶς τὸν ἀδελφόν του γνωστικώτερον ἀπὸ τὸν ἑαυτόν του καὶ εἰς πάντα καλίτερόν του, καὶ κοντολογῇς, καθὼς εἶπεν ἐκεῖνος ὁ ἅγιος, τὸ νὰ ἔχῃ κανεὶς τὸν ἑαυτόν του παρακάτω ἀπὸ ὅλους.
Ἡ δευτέρα ταπείνωσις εἶναι τὸ νὰ λογιάζῃ τὰ κατορθώματά του πὼς εἶναι τοῦ Θεοῦ δῶρον.
Αὕτη εἶναι ἡ ἀληθινὴ ταπείνωσις τῶν ἁγίων, αὕτη γίνεται εἰς τὴν ψυχὴν ἀπὸ τὴν ἐργασίαν τῶν ἐντολῶν.
Ἀπολυτίκιον
Τῶν Ὀρθοδόξων προστάτην καὶ ἐν σώματι ἄγγελον, καὶ θαυματουργὸν θεοφόρον νεοφανέντα ἡμῖν, ἐπαινέσωμεν πιστοὶ θεῖον Γεράσιμον· ὅτι ἀξίως παρὰ Θεοῦ ἀπείληφεν, ἰαμάτων τὴν ἀέναον χάριν· ῥώννυσι τοὺς νοσοῦντας, δαιμονῶντας ἰᾶται· διὸ καὶ τοῖς τιμῶσιν αὐτόν, βρύει ἰάματα.
Ο Ναός μας πανηγυρίζει στις 20 Ὀκτωβρίου