Περὶ αὐτοκυβερνήσεως καὶ περὶ τοῦ μὴ κατακρίνειν τὸν πλησίον
Ὁ σοφὸς Σολομὼν λέγει εἰς ταῖς Παροιμίαις, οἷς μὴ ὑπάρχει κυβέρνησις, πίπτουσιν ὥσπερ φύλλα. Μᾶς νουθετεῖ νὰ μὴ θαρροῦμεν εἰς τοῦ λόγου μας, νὰ μὴν ἐμπιστευόμεθα τοὺς ἑαυτοὺς μας, οὔτε νὰ λογιάζωμεν τοὺς ἑαυτοὺς μας, διὰ γνωστικοὺς καὶ φρονίμους· νὰ μὴ πιστεύωμεν, ὅτι ἠμποροῦμεν νὰ κυβερνήσωμεν τοὺς ἑαυτούς μας, ἀλλὰ χρειαζόμεθα βοήθειαν, χρειαζόμεθα, ὕστερα ἀπὸ τὸν Θεόν, ὁδηγόν, ὅπου νὰ μᾶς ὁδηγῇ καὶ νὰ μᾶς κυβερνᾷ. Δὲν εἶναι ἄλλο ἀθλιώτερον καὶ εὐκολώτερον εἰς ξεπεσμόν καὶ ἐγκρεμνόν, ὡσὰν ἐκείνους ὅπου νὰ μὴν ἔχουν πνευματικόν, ὅπου νὰ τοὺς ὁδηγῇ εἰς τὴν στράταν τοῦ Θεοῦ.
Ὁ ἄνθρωπος, ὅπου δὲν κυβερνᾶται ἀπὸ πνευματικόν, ἐξ ἀρχῆς μὲν εἶναι δυνατὸν νὰ ἔχει θέρμην εἰς νηστείαν καὶ ἀγρυπνίαν, εἰς ἡσυχίαν, εἰς ὑπακοὴν καὶ ἄλλα τινὰ ἀγαθά, δηλαδὴ νὰ ἔχει ἕναν ἐνθουσιασμὸν ἐγωϊστικόν καὶ ὀλίγον κατ’ ὀλίγον, ὅμως ἔπειτα, συμβαίνει νὰ σβέσῃ ἡ θέρμη ἐκείνη μὲ τὸ νὰ μὴν ἔχῃ τινὰ ὅπου νὰ τὸν κυβερνᾷ, ὅπου νὰ συνδαυλᾷ καὶ νὰ ἀνάπτῃ τὴν θέρμην ἐκείνην, ξηραίνεται ἔτσι, χωρὶς νὰ τὸ γροικᾷ-νὰ τὸ καταλαβαίνει καὶ πίπτει.
Διὰ ἐκείνους δέ, ὅπου ἐξομολογοῦνται τοὺς λογισμοὺς καὶ τὰ καμώματά τους, χωρὶς παραλήψεις καὶ ὑπεκφυγές, εἰς τὸν πνευματικὸν καὶ κάμνουν τὰ πάντα μετὰ ἀπὸ συμβουλή πνευματικοῦ, εἰς αὐτοὺς ὑπάρχει ἀσφαλὴς σωτηρία. Ὅταν ὅμως λέγῃ μερικὰ καὶ μερικὰ νὰ σιωπᾷ, δὲν ὑπάρχει ἀσφαλὴς σωτηρία, διότι εὐρίσκει ὁ διάβολος εἰς αὐτὸν ἕνα θέλημα ἢ ἕνα δικαίωμα, ποὺ δὲν ἔχει ἐξομολογηθῆ καὶ μὲ αὐτὸ τὸν νικᾷ καὶ τὸν κρημνίζει.
Τί σημαίνει νὰ σηκώσουμε τὸν σταυρό μας; Ὁ Κύριος λέει ὅτι ὁ καθένας ἀπὸ μᾶς πρέπει νὰ σηκώσει τὸν δικό του σταυρό. Τί σημαίνει αὐτό; Ποῖος εἶναι αὐτὸς ὁ σταυρός; Γιὰ τὸν καθένα ὁ σταυρὸς εἶναι διαφορετικὸς καὶ αὐστηρὰ προσωπικός, διότι για τὸν καθένα ὁ Θεὸς ἔχει ἑτοιμάσει τὸν δικό του σταυρό.
Ἔχει μεγάλη σημασία νὰ καταλάβουμε ποιὸς εἶναι ὁ δικός μας σταυρός, νὰ ξέρουμε ὅτι ἔχουμε σηκώσει ἐκεῖνο ἀκριβῶς τὸν σταυρὸ ποὺ μᾶς προτείνει ὁ Θεός. Εἶναι πολὺ ἐπικίνδυνο νὰ ἐπινοοῦμε σταυροὺς γιὰ τὸν ἑαυτό μας. Καὶ αὐτὸ δυστυχῶς τὸ βλέπουμε συχνά.
Γιὰ τὴν πλειοψηφία τῶν ἀνθρώπων ὁ Θεὸς ἔχει ἑτοιμάσει τὸν σταυρὸ τῆς ζωῆς μέσα στὸν κόσμο, τὸν σταυρὸ τῆς οἰκογενειακῆς καὶ τῆς κοινωνικῆς ζωῆς.
Ἀλλὰ πολλὲς φορὲς ἄνθρωπος ποὺ ἀποφάσισε νὰ ἀρνηθεῖ τὸν ἑαυτό του καὶ νὰ ἀκολουθήσει στὴν ζωή του τὴν ὁδὸ τοῦ Χριστοῦ δὲν πετυχαίνει τίποτα ἐπειδὴ ἐπινοεῖ γιὰ τὸν ἑαυτό του σταυρὸ ποὺ τοῦ φαίνεται πιὸ σωστός. Νομίζει, παραδείγματος χάριν, ὅτι γιὰ νὰ σωθεῖ πρέπει νὰ γίνει μοναχὸς ἢ νὰ πάει στὴν ἔρημο.
Αὐτὸν ὅμως τὸ δρόμο ὁ Θεὸς τὸν ἑτοίμασε γιὰ πολὺ λίγους, οἱ περισσότεροι ἄνθρωποι ἔχουν σταυρὸ ποὺ οἱ ἴδιοι οὔτε κἂν τὸν θεωροῦν σταυρὸ καὶ ὅταν τὸν σηκώνουν δὲν καταλαβαίνουν ποιό βάρος ἔχουν στοὺς ὤμους τους.
Ποιό σταυρὸ ἔχουν οἱ περισσότεροι;
Διαβάστε περισσότερα: Ἀπόσπασμα ὁμιλίας Ἁγίου Λουκᾶ Κριμαίας
Ὁ Κύριος μετὰ ἀπὸ μερικὰ γεγονότα ἀλλὰ καὶ καθὼς πλησιάζει ὁ καιρὸς τοῦ πάθους Του, ἀρχίζει νὰ μιλάει φανερὰ γιὰ τὸν σταυρικό Του θάνατο· «ὅτι δεῖ τὸν Υἱὸν τοῦ ἀνθρώπου πολλὰ παθεῖν… καὶ ἀποκταθῆναι, καὶ μετὰ τρεῖς ἡμέρας ἀναστῆναι». Ἐκφράζεται ἀπὸ τὸν Χριστὸ ἡ ἀναγκαιότητα τοῦ σταυρικοῦ Του θανάτου γιὰ τὴν σωτηρία μας ἀλλὰ καὶ ἡ συμμετοχὴ τοῦ κάθε ἀνθρώπου στὸ πάθος Του. Ὅποιος χάσει τὴν ψυχή του γιὰ τὸν Χριστό, αὐτὸς θὰ τὴν σώσει. Ἂς τὸ δοῦμε αὐτὸ καλύτερα.
Ἐὰν παρατηρήσει κάποιος τὴν εὐαγγελικὴ περικοπὴ προσεκτικά, θὰ δεῖ πὼς ὅλες οἱ τάξεις τῶν Ἐβραίων εἶχαν στραφεῖ ἐναντίον τοῦ Χριστοῦ. Αὐτὸ σημαίνει, γράφει ἕνας ἐπιφανὴς Ἐπίσκοπος, πὼς ὅλες οἱ θρησκευτικὲς τάξεις εἶχαν ἀπορρίψει τὸ πρόσωπο τοῦ Κυρίου καὶ πῶς ἕνα ἀβυσσαλέο χάσμα ὑπῆρχε μεταξὺ τῶν ἀρχόντων καὶ τοῦ Ἰησοῦ. Οἱ ἀποκαλύψεις τοῦ Χριστοῦ γιὰ τὸν θάνατό Του ἦταν ἀντίθετες μὲ τὶς προσδοκίες τῶν Ἰουδαίων γιὰ τὸν Μεσσία. Ἡ ἰδέα πὼς ὁ Μεσσίας θὰ ὑποστεῖ δεινὰ ἦταν ἀδιανόητη στοὺς Ἰουδαίους ἀκόμη καὶ στοὺς μαθητὲς τοῦ Σωτῆρος Χριστοῦ.
Διαβάστε περισσότερα: «Ὃς δ’ ἂν ἀπολέσῃ τὴν ἑαυτοῦ ψυχὴν ἕνεκεν ἐμοῦ…οὗτος σώσει αὐτήν»
Ἡ γνῶσις ἀπὸ τὰ παθήματα καὶ οἱ διδασκαλίες ἀπὸ τὸν πόνο εἶναι ὁ μοναδικὸς δρόμος ποὺ μπορεῖ νὰ διδάξη κάτι τοὺς ἀνθρώπους.
Σ᾿ ἐμᾶς ὅλα τὰ βάσανα μᾶς ἔρχωνται ἀπὸ τὰ λάθη μας καὶ ὄχι ἀπὸ τὸν Θεό. Αὐτὸς μόνο τὰ ἀνέχεται καὶ καθαρίζει μὲ αὐτὰ τὶς ἐνοχές μας. Οἱ ἄνθρωποι πολὺ δύσκολα ἀντιλαμβάνονται ὅτι ἡ διόρθωσις μέσῳ τῶν θλίψεων, ἀποδεικνύει ὄχι τὴν ἐγκατάλειψη, ἀλλ τὸ ἔλεος τοῦ Θεοῦ. Μάλιστα, ἀκόμη κι ἀπ᾿ αὐτὰ γνωρίζουμε ὅτι ὁ Θεὸς ἔχει φροντίδα γιὰ ἐμᾶς, ἐὰν θὰ ἔχουμε δοκιμασίες.
Ὄντας πάγκαλος καὶ πάνσοφος ὁ Θεὸς μᾶς συμπεριφέρεται στοργικὰ καὶ μᾶς καθαρίζει μὲ τὴν εὐσπλαγχνία, εἴτε τὸ θέλουμε, εἴτε δὲν τὸ θέλουμε, εἴτε τὸ καταλαβαίνουμε τώρα, εἴτε θὰ τὸ κατανοήσουμε ἀργότερα. Διότι: «Κύριος μακρόθυμος καὶ μεγάλη ἡ ἰσχὺς αὐτοῦ, καὶ ἀθῶον οὐκ ἀθωώσει Κύριος…» (Ναοὺμ 1,3).
Αὐτὸς περιμένει ἕνα διάστημα καὶ βλέπει: Βιαζόμεθα νὰ ζήσουμε μὲ μετάνοια καὶ καλὰ ἔργα ἤ ὄχι; Στὴν συνέχεια διδασκόμεθα ἀπὸ τὶς στενοχώριες αὐτῶν ἤ περιμένουμε νὰ συντριβοῦμε κι ἐμεῖς στὸ κεφάλι, ὅπως κι αὐτοί;
Ὁ Θεὸς θέλει νὰ βοηθήση ὅλους, ἀλλὰ δὲν δέχονται πάντες τὴν ἀγάπη Του αὐτή. Ἔτσι γίνεται, διότι ὑπάρχουν ἄνθρωποι ἁμαρτωλοί, οἱ ὁποῖοι δὲν ἔχουν στενοχώριες. Αὐτοὺς τοὺς ἔχει ἀρνηθῆ ὁ Κύριος. Διότι δὲν ἀντιλαμβάνονται τίποτε ἀπὸ τὴν πατρική Του φροντίδα γι’ αὐτούς καὶ τοὺς ἄφησε νὰ ζοῦν μέσα στὶς ἁμαρτίες τους.
Ἔτσι λοιπόν, δὲν εἶναι μακάριοι, ὅσοι δὲν ἔχουν στενοχώριες σ᾿ αὐτὴ τὴν ζωή. Διότι, γνωρίζοντας ὁ Θεὸς ὅτι δὲν ἔχουν μυαλὸ νὰ κατανοήσουν τὴν ὁδό, δὲν φροντίζει νὰ τοὺς διορθώσει μέσῳ θλίψεων καὶ περιπετειῶν στὸν κόσμο αὐτόν, ἀλλὰ τοὺς ἑτοιμάζει τὴν ἄλλη τιμωρία.
Ὁ Κύριος ἀπεκάλυψε πολλὰ θαυμάσια καὶ ψυχοφέλιμα πράγματα στὸν ἐκλεκτό του, τὸν πατέρα Ζωσιμᾶ, βλέποντας τὴν στερεὰ πίστη του στὴν πρόνοια τοῦ Θεοῦ, ἄνευ τῆς ὁποίας ἀκόμα καὶ ἡ πίστη στὸν Θεὸ εἶναι προσβλητική. Ἐὰν κάποιος πιστεύη στὸν Θεό, τότε πρέπει νὰ πιστεύη χωρὶς καμιὰ ἀμφιβολία πὼς ὅλες οἱ περιστάσεις τῆς ζωῆς του ἐξελίσσονται κατὰ τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ, ἢ ὅπως ὁ Θεὸς εὐαρεστεῖται νὰ τὶς παραχωρήση.
Συχνὰ ἔλεγε ὁ Στάρετς: «Οὔτε τρίχα δὲν θὰ πέση ἀπὸ κάποιο κεφάλι, ἐὰν δὲν εἶναι θέλημα Θεοῦ». Ἔλεγε «ὅτι πρέπει νὰ εἴμαστε χαρούμενοι καὶ ὅτι μεγάλως προσβάλλομε τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ, ὅταν. λόγῳ τῶν θλίψεων καὶ τῶν στενοχωριῶν ποὺ μᾶς ἔρχονται, πέφτομε στὴν κατήφεια, στὸν γογγυσμό, στὴν ἀπελπισία, στὴν ἄμετρη λύπη καὶ στὴν σκληρὴ ἀναισθησία. Αὐτὰ τὰ φρικτὰ ἁμαρτήματα εἶναι τὰ πρόθυρα τῆς κολάσεως τοῦ πυρός.
Μάρτιος 2024
Τὰ γεγονότα ποὺ ἀναφέρονται στὴν Δευτέρα Παρουσία τοῦ Χριστοῦ, λέγονται ἐσχατολογικά. Ὅταν, λοιπόν,κάνουμε λόγο γιὰ ἐσχατολογικὰ γεγονότα, ἐννοοῦμε κυρίως ὅλα ἐκεῖνα ποὺ θὰ συμβοῦν μὲ τὴν Δευτέρα ἔλευση τοῦ Χριστοῦ γιὰ νὰ κρίνει τοὺς ἀνθρώπους. Τὰ ἔσχατα ἤδη εἶναι παρόντα, ἀφοῦ οἱ Ἅγιοι ἀπολαμβάνουν τὴν Βασιλεία τοῦ Θεοῦ ἀπὸ τὴν παροῦσα ζωή.
Ὁ ἀπόστολος Παύλος διδάσκει ὅτι, ὅταν θὰ ἔλθει ὁ Υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου οἱ δίκαιοι θὰ ἀρπαγοῦν «ἐν νεφέλαις εἰς ἀπάντησιν τοῦ Κυρίου εἰς ἀέρα» (Α΄Θεσ. δ΄ 17). Καὶ στὴν Ἀποκάλυψη εἶναι γραμμένο: «Ἰδοῦ ἔρχεται μετὰ τῶν νεφελῶν καὶ ὄψεται Αὐτὸν πᾶς ὀφθαλμός» (Ἀποκ. α΄ 7).
Σὲ ὅλη τὴ βιβλικοπατερικὴ παράδοση ἀναφέρεται ὅτι ὁ Χριστὸς πρόκειται νὰ ἔλθει ἐκ νέου στὸν κόσμο γιὰ νὰ κρίνει τοὺς ἀνθρώπους: «Ὅταν ἔλθη ὁ Υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου ἐν τῇ δόξῃ αὐτοῦ» (Ματθ. κε΄ 31), «τότε ὄψονται τὸν Υἱὸν τοῦ ἀνθρώπου ἐρχόμενον ἐν νεφέλαις» (Μάρκ. ιγ΄ 26).
Στὶς Πράξεις τῶν Ἀποστόλων, ὅπου περιγράφεται ἡ Ἀνάληψη τοῦ Χριστοῦ, οἱ Ἄγγελοι εἶπαν στοὺς ἔκπληκτους μαθητές: «Ἄνδρες Γαλιλαῖοι τί ἐστήκατε ἐμβλέποντες εἰς τὸν οὐρανόν; Οὖτος ὁ Ἰησοῦς ὁ ἀναληφθεὶς ἀφ’ ὑμῶν εἰς τὸν οὐρανόν, οὖτως ἐλεύσεται, ὄν τρόπον ἐθεάσασθε αὐτὸν πορευόμενον εἰς τὸν οὐρανόν» (Πραξ. α΄ 11).
Ὁ Εὐαγγελιστὴς Ἰωάννης συνδέει τὴν ἡμέρα αὐτὴ μὲ τὰ ἔσχατα καὶ τὴν χαρακτηρίζει ἐσχάτη ἡμέρα, λέγοντας ὅτι θὰ ἀναστήσει τὸν ἄνθρωπο «ἐν τῇ ἐσχάτῃ ἡμέρα» (Ἰωάν. στ΄ 39) καὶ χαρακτηρίζεται ὡς ἡμέρα τῆς ἐπιφανείας τῆς δόξης τοῦ Θεοῦ (Τίτ. στ΄ 13).
Τὰ χωρία αὐτὰ δείχνουν τὴν πίστη τῆς Ἐκκλησίας, ἡ ὁποία στηρίζεται τόσο στοὺς ἀποκαλυπτικοὺς λόγους τοῦ Ἴδιου τοῦ Χριστοῦ, ὅσο καὶ στὴν βεβαιότητα τῶν Ἀποστόλων ὅτι θὰ ἔλθει, ὁπωσδήποτε, ἡ ἡμέρα κατὰ τὴν ὁποία θὰ γίνει ἡ συντέλεια αὐτοῦ τοῦ κόσμου καὶ θὰ ἔλθει ὁ Χριστὸς νὰ κρίνει τοὺς ἀνθρώπους, οἱ ὁποῖοι θὰ ἔχουν ἀναστηθεῖ.
('Αγιος Νεκτάριος)
Φιλία είναι αγάπη υγιούς ψυχής προς ψυχή επίσης υγιή. Η φιλία ως απόρροια υγιούς ψυχής είναι ιερή, αγνή, ακέραιη, πιστή, σταθερή, ειλικρινής, θαρραλέα, αληθινή, αιώνια. Η φιλία είναι αρετή, γιατί θεμελιώνεται στο ήθος και την καλή διαγωγή της υγιούς ψυχής γι’ αυτό και μόνο με την αρετή συνάπτεται και αυτής γίνεται εραστής και αυτήν αγκαλιάζει, μένοντας μαζί της πάντοτε. Η φιλία σαν αρετή, έλκεται από το όμοιο και αναπαύεται με τις συγγενείς αρετές. Είναι σύνδεσμος δύο όμοιων ψυχών.
Είναι πάθος συνετής ψυχής και συνδέει τους φίλους με σφοδρή αγάπη. Συνδέει δε με πόθο τους ανθρώπους που έχουν από τη φύση τους την τάση να διασπώνται. Η φιλία έχει σταθερό και ασυμβίβαστο ήθος. Είναι η φιλία ένα είδος ηθικής ευχαρίστησης, που κατευχαριστεί την ψυχή. Η φιλία υπομένει πάντα, συμπάσχουσα και συμπαραστεκόμενη. Ο Αριστοτέλης έχει πει: «Φιλία είναι μία ψυχή που κατοικεί σε δύο σώματα».
Η φιλία είναι πιο δυνατή από τη συγγενική αγάπη, διότι η μεν συγγενική αγάπη είναι έργο ανάγκης, η φιλία όμως βασίζεται στη θέληση. Η φιλία υπαγορεύει ευλάβεια προς τα ιερά των φίλων, αγνότητα στη συμπεριφορά, ακεραιότητα στα ήθη, πίστη στον χαρακτήρα, σταθερότητα στις αποφάσεις, ειλικρίνεια στους λόγους, θάρρος στο να ειπωθούν τα ορθά και ωφέλιμα και στο να λέγεται η αλήθεια.
Η φιλία είναι το στήριγμα για την ευτυχία δύο αγαθών ανθρώπων, γιατί μόνο μεταξύ αγαθών ανθρώπων μπορεί να αναπτυχθεί η αληθινή φιλία. Ο Πλάτων λέει: «Φιλία είναι η ομόνοια υπέρ των καλών και δικαίων΄ η θέληση για κοινό τρόπο ζωής, ίδιος τρόπος σκέψης και πράξης, ζωή με αρμονία και καλή διάθεση ώστε να υπάρχει ομόνοια, συνοδοιπορία τόσο στα ευχάριστα, όσο και στα δυσάρεστα».
Τρία είναι τα είδη της φιλίας΄ αυτή που βασίζεται στην αρετή, αυτή που θεμελιώνεται στο συμφέρον και αυτή που υπάρχει από συνήθεια. Άριστη όμως είναι η χάριν της αρετής φιλία, γιατί τη στερεώνει η αρετή της αγάπης.
Επιμέλεια κειμένου: π. Γεώργιος Ανάγνου
Ἀπολυτίκιον
Τῶν Ὀρθοδόξων προστάτην καὶ ἐν σώματι ἄγγελον, καὶ θαυματουργὸν θεοφόρον νεοφανέντα ἡμῖν, ἐπαινέσωμεν πιστοὶ θεῖον Γεράσιμον· ὅτι ἀξίως παρὰ Θεοῦ ἀπείληφεν, ἰαμάτων τὴν ἀέναον χάριν· ῥώννυσι τοὺς νοσοῦντας, δαιμονῶντας ἰᾶται· διὸ καὶ τοῖς τιμῶσιν αὐτόν, βρύει ἰάματα.
Ο Ναός μας πανηγυρίζει στις 20 Ὀκτωβρίου